Η μαγιά του Κόκκινου Ρυζιού (red yeast rice) παράγεται από τη ζύμωσή του με το μύκητα Monascus purpureus. Σε ορισμένες χώρες της Ασίας αποτελεί παραδοσιακό διατροφικό συστατικό, που χρησιμοποιείται στο μαγείρεμα για τη γεύση, διατήρηση και για το πορφυρό χρώμα που προσφέρει. Στη Κίνα συνήθως χρησιμοποιείται σε τρόφιμα όπως τουρσί tofu, κόκκινο ξύδι ρυζιού, char Siu, πάπια Πεκίνου, και διάφορα γλυκά που απαιτούν κόκκινο χρωματισμό. Επίσης, χρησιμοποιείται παραδοσιακά για την παραγωγή διαφόρων τύπων κινεζικών κρασιών, του Ιαπωνικού σάκε (akaisake) και Κορεάτικου (hongju), λόγω του κοκκινωπού χρώματος που προσδίδει.

Συστατικά και τρόπος λειτουργίας

Το βασικό ενεργό συστατικό της κόκκινης μαγιάς ρυζιού, η Μονακολίνη Κ έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο των επιπέδων της χοληστερόλης στο σώμα καθώς μειώνει την σύνθεσή της από τον οργανισμό ενώ παράλληλα μειώνει και τα επίπεδα της «κακής χοληστερίνης» (LDL-λιποπρωτεΐνη χαμηλής πυκνότητας), η οποία μεταφέρει χοληστερόλη από το συκώτι προς τους περιφερειακούς ιστούς. Στην Κίνα ξεκίνησε να χρησιμοποιείται περίπου το 800 MX ως φάρμακο προοριζόμενο για την υγεία της καρδιάς.

Ο μηχανισμός δράσης της Μονακολίνης Κ είναι ότι εμποδίζει την βιοσύνθεση της χοληστερόλης στο συκώτι, αναστέλλοντας τη δράση του ενζύμου HMG-CoA αναγωγάση, που συμμετέχει σε αυτή τη διαδικασία. Η μονακολίνη Κ, λοιπόν δρα με παρόμοιο τρόπο με εκείνο που δρούν οι στατίνες, ομάδα φαρμάκων (που συνταγογραφούνται) μεταξύ άλλων για την μείωση της LDL αλλά υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι έχουν και άλλες θεραπευτικές ιδιότητες, εκτός των υπολιπιδαιμικών οι οποίες ονομάζoνται πλειοτροπικές. Ειδικότερα, οι στατίνες εμφανίζουν αντιφλεγμονώδεις και ανοσοτροποποιητικές ιδιότητες. Επίσης έχουν αντιπηκτικές δράσεις και επηρεάζουν τη λειτουργία των αιμοπεταλίων. Τέλος φαίνεται να έχου έναν αντιοξειδωτικό ρόλο, αλλά και να βελτιώνουν τη λειτουργία του ενδοθηλίου.

Ένα από τα πρώτα πράγματα που πρέπει να συνειδητοποιήσει ο υποψήφιος λήπτης της μαγιάς του κόκκινου ρυζιού είναι αν όντως υπάρχει λόγος να ελέγξει τα επίπεδα της χοληστερίνης στο αίμα. Συνεπώς πρέπει να έχει εξεταστεί αιματολογικά για αυτό το σκοπό. Το ποια επίπεδα HDL/LDL/VLDL είναι ιδανικά για την κάθε ηλικία τα τελευταία χρόνια αμφισβητείται. Η απόφαση για τη μεταβολή τους με την χρήση ουσιών που επηρεάζουν την παραγωγή του κάθε τύπου χοληστερίνης είναι μια συζήτηση που ο κάθε ασθενής πρέπει να κάνει με τον προσωπικό του γιατρό. Εάν ήδη λαμβάνετε κάποιο φάρμακο που επηρεάζει τα επίπεδα χοληστερίνης θα πρέπει υποχρεωτικά να συζητήσετε με τον προσωπικό σας γιατρό το εάν μπορείτε ή όχι να λάβετε αυτό το συμπλήρωμα.

Δοσολογία, αλληλεπιδράσεις με φάρμακα, τρόφιμα, συμπληρώματα και άλλες ιδιαιτερότητες

Δεν υπάρχει συγκεκριμένη δοσολογία για τη μαγιά του κόκκινου ρυζιού. Έχει σημασία να θυμόμαστε ότι στις ουσίες που προέρχονται από τη φύση, η περιεκτικότητα σε συστατικά δεν είναι πάντα ίδια. Γι αυτό το λόγο λάβετε υπόψη τη δοσολογία που γράφει στη συσκευασία ο παρασκευαστής. Οι περισσότερες κλινικές μελέτες πάνω στη μαγιά του κόκκινου ρυζιού έχουν γίνει με δόσεις 600 με 2400mg και λήψη μια έως 2 φορές την ημέρα.

Εφόσον ο μηχανισμός δράσης της μαγιάς του κόκκινου ρυζιού (Μονακολίνη Κ) είναι ίδιος με εκείνο των στατινών, εξυπακούεται ότι απαγορεύεται η ταυτόχρονη λήψη της όταν ένας ασθενής παίρνει ήδη κάποια στατίνη ή άλλου είδους υπολιπιδαιμική φαρμακευτική αγωγή. Η πιο συνηθισμένη παρενέργεια σε αυτή την κατηγορία ουσιών, είναι η εμφάνιση μυϊκών πόνων (σε αυτή την περίπτωση πρέπει να γίνει έλεγχος των επιπέδων κρεατινικής κινάσης-CK).

Επίσης η μαγιά του κόκκινου ρυζιού έχει παρόμοιες αλληλεπιδράσεις με τις στατίνες σε ότι αφορά άλλα φάρμακα. Μπορεί να αλληλεπιδρά με τα εξής φάρμακα: κυκλοσπορίνη, αζυθρομυκίνη, κλαριθρομικίνη, ερυθρομυκίνη, ιτρακοναζόλη, κετοκοναζόλη, φιμπράτες.

Η μαγιά του κόκκινου ρυζιού αλληλεπιδρά με τα εξής τρόφιμα: με υψηλές ποσότητες χυμού γκρέϊπφρουτ και υψηλές ποσότητες αλκοόλ.

Η μαγιά του κόκκινου ρυζιού αλληλεπιδρά με τα εξής συμπληρώματα: Με τη Νιασίνη (βιταμίνη Β3), αν αυτή λαμβάνεται σε μεγάλες δόσεις.

Απαγορεύεται η χρήση της μαγιάς του κόκκινου ρυζιού σε περιπτώσεις ηπατοπάθειας, νεφρικής ανεπάρκειας, θηλασμού η εγκυμοσύνης.

Οι εργαστηριακές εξετάσεις που μπορούν να επηρεαστούν από την λήψη της μαγιάς του κόκκινου ρυζιού είναι όλες όσες σχετίζονται με την χοληστερίνη, τα ηπατικά ένζυμα αλλά και η CPK (κρεατινική κινάση).

Συνοψίζοντας, η μαγιά του κόκκινου ρυζιού που κυκλοφορεί νόμιμα στην Ελλάδα και χορηγείται χωρίς ιατρική συνταγή, σαν συστατικό πολλών συμπληρωμάτων διατροφής μπορεί να έχει όντως τεκμηριωμένη δράση στη μείωση της “κακής χοληστερίνης” αλλά η λήψη της για μικρό και ακόμη περισσότερο για μεγάλο χρονικό διάστημα είναι καλό να γίνεται αφότου το έχετε συζητήσει με τον γιατρό ή το φαρμακοποιό σας. Μην λάβετε μαγιά κόκκινου ρυζιού μέσω σκευάσματος που δεν έχει γνωστοποιηθεί στον ΕΟΦ, γιατί (για παράδειγμα) αν δεν γίνει σωστά ο καθαρισμός της μαγιάς, ενδεχομένως στο τελικό σκεύασμα να υπάρχει το δηλητήριο κιτρινίνη.